Umieszczam go tu w nadziei, że stanie się motorem napędowym. Zarówno dla mnie jak i dla każdej osoby, która tu trafi.
Jak napisać książkę - metoda Płatka Śniegu
Napisanie
powieści jest proste. Napisanie dobrej powieści jest bardzo trudne.
Gdyby to było łatwe wszyscy pisaliby bestsellery i zdobywali
nagrody literackie. Dobra fabuła nie zjawia się tak po prostu, jest
zaprojektowana. Projektowanie to ciężka praca, dlatego ważne jest
znalezienie dobrego wzoru.
Poniżej
przedstawiamy 10 Kroków projektowania fabuły, metodę, która
została opracowana przez amerykańskiego pisarza i nauczyciela
creative writing – Randy’ego Ingermansona, nazwana przez niego
Płatek Śniegu.
Dlaczego
płatek śniegu? Spójrzcie na rysunek poniżej:
Pierwszy
rysunek przedstawia zwykły trójkąt, następny też nie przypomina
płatka śniegu, ale po każdym przekształceniu jest do niego coraz
bardziej podobny. Obserwując przekształcenia możemy zobaczyć jak
krok po kroku z trójkąta powstaje płatek śniegu. W taki sam
sposób możesz zaprojektować powieść. Zaczynasz od ogólnego
obrazu, po czym stopniowo dodajesz coraz więcej szczegółów, aż
osiągniesz kompletny plan powieści.
Część tej pracy to twoja kreatywność i tego nie mogę cię nauczyć. W każdym razie nie tutaj. Ale część tej pracy to czysta organizacja, budowanie szkieletu powieści. I Płatek Śniegu Ci w tym pomoże. Każdy pisarz, zanim w ogóle zacznie pisać, spędza mnóstwo czasu na obmyślaniu powieści. Zbiera informacje. Wpada na genialne pomysły. Zaczyna słyszeć głosy różnych bohaterów. Zastanawia się o czym będzie pisać. Jest to proces nieformalny i u każdego pisarza wygląda trochę inaczej. Przypuszczam, że masz już w głowie swoją historię i jesteś gotowy usiąść i zacząć pisać.
Część tej pracy to twoja kreatywność i tego nie mogę cię nauczyć. W każdym razie nie tutaj. Ale część tej pracy to czysta organizacja, budowanie szkieletu powieści. I Płatek Śniegu Ci w tym pomoże. Każdy pisarz, zanim w ogóle zacznie pisać, spędza mnóstwo czasu na obmyślaniu powieści. Zbiera informacje. Wpada na genialne pomysły. Zaczyna słyszeć głosy różnych bohaterów. Zastanawia się o czym będzie pisać. Jest to proces nieformalny i u każdego pisarza wygląda trochę inaczej. Przypuszczam, że masz już w głowie swoją historię i jesteś gotowy usiąść i zacząć pisać.
10 kroków projektu
Zanim
zaczniesz pisać, musisz się zorganizować. Musisz przełożyć
wszystkie swoje wspaniałe pomysły na papier. Dlaczego? Ponieważ
pamięć jest zawodna. Twój pomysł ma jeszcze wiele luk,
nieścisłości, które będziesz musiał zapełnić Potrzebujesz
projektu, który pozwoli ci ogarnąć całość powieści a
jednocześnie pomoże usystematyzować szczegóły.
Pierwszy krok
Napisz
zdanie, które będzie streszczeniem twojej powieści. Na przykład:
fizyk, człowiek bez skrupułów, przeniósł się w czasie, żeby
zabić Pawła Apostoła. (Tak brzmiało streszczenie pierwszej
powieści R. Ingermansona ) To jest ogólny obraz, analogiczny do
dużego trójkąta , który jest początkiem płatka śniegu.
Kilka
sugestii, jak napisać dobre zdanie:
- Im krótsze tym lepsze. Spróbuj zmieścić się w 15 słowach.
- Nie nadawaj imion bohaterom. Lepiej napisać akrobata, niż Maurycy Kowalski.
- Naszkicuj ogólny plan fabuły. Pokaż kim jest bohater i co chce osiągnąć.
- Poszukiwanie zmieni naszego bohatera (zazwyczaj na lepsze); jednakże niespełnienie, nie dotarcie do celu poszukiwań może się skończyć dla bohatera tragedią.
Postaraj
się zrobić to w ciągu jednej godziny.
Drugi krok
W ciągu
następnej godziny rozszerz to zdanie do całego akapitu, opisz
początek, największe katastrofy, oraz zakończenie. To jest
analogia do drugiego stadium płatka śniegu. Najczęściej są to
trzy katastrofy plus zakończenie. Jeśli uznajecie strukturę trzech
aktów, wtedy pierwsza katastrofa odpowiada końcówce aktu
pierwszego, druga katastrofa jest punktem kulminacyjnym aktu
drugiego, trzecia jest przejściem z aktu drugiego, do trzeciego,
gdzie wszystkie wątki się wyjaśniają. Pierwsza katastrofa wynika
najczęściej z okoliczności zewnętrznych, natomiast drugą i
trzecią powoduje bohater, który usiłuje rozwiązać nawarstwiające
się problemy. Tylko, że rzeczy idą gorzej i gorzej. Idealny akapit
powinien składać się z pięciu zdań. Pierwsze zdanie mówiące o
czym jest ta powieść. Jedno zdanie o każdej z trzech katastrof.
Ostatnie zdanie opowiadające zakończenie.
Trzeci krok
Zajmijmy
się teraz bohaterami. Bohaterowie są najważniejszą częścią
każdej powieści, czas który zainwestujesz w opisanie ich na
początku zwróci się wielokrotnie kiedy zaczniesz pisać. Dla
każdego z głównych bohaterów przeznacz godzinę podczas której
przygotujesz kwestionariusz osobowy, zawierający między innymi:
- imię bohatera
- jedno zdanie o jego pochodzeniu i przeszłości
- motywację (na czym mu zależy)
- cel ( do czego dąży)
- konflikt (co mu przeszkadza w osiągnięciu celu)
- przemianę bohatera ( czego się nauczył, jak się zmienił)
- jeden akapit podsumowujący
Uwaga:Po
pewnym czasie możesz stwierdzić, że to co napisałeś w kroku
pierwszym lub drugim już ci nie odpowiada. Nie bój się wrócić i
zweryfikować pomysły. To dobrze, to oznacza, że uczysz się
patrzeć na swoją powieść oczami bohaterów. Na każdym etapie
procesu twórczego, wracanie do poprzednich etapów i weryfikowanie
ich jest bardzo wskazane. Tak naprawdę jest to nie tylko pożądane,
ale wręcz nieuniknione. I tak ma być. Wszystkie poprawki, które
zrobisz teraz to są te poprawki, których nie będziesz musiał
robić później – po napisaniu na przykład 400 stron.
Pamiętaj Nie
musisz osiągnąć perfekcji w danym kroku. Zawsze możesz wrócić
później i poprawić, kiedy lepiej zrozumiesz swoją powieść.
Czwarty krok
Na tym
etapie powinieneś już mieć dobry pomysł na ogólny szkielet
swojej powieści, a poświęciłeś na to tylko dzień lub dwa. Nawet
jeśli zajęło ci to tydzień, to nie ma znaczenia. Jeśli powieść
się nie układa, wiesz to już teraz, kiedy nie zainwestowałeś
kolejnych 500 godzin w pracę nad pierwszym szkicem. Teraz rozwijaj
już tylko swoją historię. Rozwiń każde z pięciu zdań
streszczenia zrobionego w drugim kroku na w pełni rozwinięty
akapit. Każdy z akapitów oprócz ostatniego powinien kończyć się
katastrofą.
Ostatni akapit będzie opisywać zakończenie powieści. Cały ten etap jest bardzo przyjemny. Kończąc ten krok jesteś autorem całkiem przyzwoitego jednostronicowego streszczenia swojej powieści. Może się zdarzyć, że nie zmieścisz się na jednej stronie, nie ma to znaczenia. Ważne, że rozwijasz pomysły, które wykorzystasz później.
Ostatni akapit będzie opisywać zakończenie powieści. Cały ten etap jest bardzo przyjemny. Kończąc ten krok jesteś autorem całkiem przyzwoitego jednostronicowego streszczenia swojej powieści. Może się zdarzyć, że nie zmieścisz się na jednej stronie, nie ma to znaczenia. Ważne, że rozwijasz pomysły, które wykorzystasz później.
Piąty krok
Przeznacz
dzień lub dwa na opisanie fabuły, opracowanej w czwartym kroku z
punktu widzenia każdego bohatera. To ma być zestawienie
jednostronicowych streszczeń. Pozwól każdemu bohaterowi
opowiedzieć historię ze swojego punktu widzenia. Nie bój się
wracać do poprzednich etapów, zmieniaj je tak długo, aż twoi
bohaterowie staną się pełnokrwiści.
Szósty krok
Masz już
trzon powieści i kilka powieściowych wątków, jeden dla każdego z
bohaterów. Przeznacz tydzień i rozwiń każdy akapit ze
streszczenia napisanego w kroku czwartym na całą stronę. Ten etap
daje wiele satysfakcji, ponieważ przechodzisz na wyższy stopień
rozumienia powieści. Zaczynasz podejmować strategiczne decyzje.
Teraz, stanowczo powinieneś wracać do poprzednich etapów i
korygować fabułę, uwzględniając nowe pomysły i wątki.
Siódmy krok
Następny
tydzień przeznacz na opisanie każdego bohatera wykorzystując
kwestionariusze postaci, opracowane w kroku trzecim. Podstawą
są takie informacje jak: data urodzenia, rysopis, historia,
motywacja, cel itp. Jednak ważniejsze jest to, jak twój bohater się
zmienia, jaki jest na końcu powieści. Teraz możesz się dowiedzieć
dużo więcej o swoich bohaterach. Prawdopodobnie wrócisz i
zrewidujesz kroki 1-6, w miarę jak twoi bohaterowie będą coraz
bardziej realni, zaczną kaprysić i wymagać coraz więcej od
powieści. To dobrze – dobrą fabułę tworzą pełni energii,
zmieniający się bohaterowie. Poświęć na to tyle czasu ile
potrzebujesz.
Ósmy krok
W
oparciu o streszczenie z kroku szóstego, zrób listę wszystkich
scen, których potrzebujesz aby twoja historia stała się powieścią.
Najłatwiejszym sposobem jest zrobienie takiej listy przy pomocy
arkusza kalkulacyjnego. Zrób tabelkę, każdą scenę wpisz w
oddzielnym rzędzie. W pierwszej kolumnie wpisz bohaterów, oczami
których, oglądamy daną scenę. Drugą, szeroką kolumnę przeznacz
na opis wydarzeń. Możesz zrobić dodatkowe kolumny, np. żeby
zobaczyć ile stron może mieć scena, przypisać podział na
rozdziały. Arkusz kalkulacyjny jest idealny, możesz od razu, jednym
spojrzeniem , zobaczyć całą linię wydarzeń i potem łatwiej
zmieniać kolejność scen, żeby nadać im nowy porządek. Zrobienie
dobrego arkusza może zająć tydzień...lub dłużej. Da ci to wiele
satysfakcji, twoja powieść zacznie nabierać realnych kształtów.
Dziewiąty krok
Rozwiń
każdą scenę z arkusza kalkulacyjnego z kroku ósmego do
jednostronicowego opisu z punktu widzenia bohatera sceny (POV – z
ang. Point Of View character) Możesz umieścić kilka zdań dialogu.
W każdej scenie naszkicuj zasadniczy konflikt. Upewnij się, czy
rzeczywiście istnieje, jeśli nie, to go dopisz lub zrezygnuj ze
sceny. Wydrukuj całość, tak aby każda scena zaczynała się na
nowej stronie. Włóż do segregatora, w ten sposób łatwo będzie
ci dokonywać zmian, dodawać szczegóły bez burzenia porządku
całości.
Ten krok jest nieobowiązkowy. Jeśli stawiasz pierwsze kroki w pisaniu, dużo się nauczysz, jeśli jesteś doświadczonym pisarzem możesz go ominąć.
Ten krok jest nieobowiązkowy. Jeśli stawiasz pierwsze kroki w pisaniu, dużo się nauczysz, jeśli jesteś doświadczonym pisarzem możesz go ominąć.
Dziesiąty krok
Ten etap
może być bardzo zabawny i twórczy. Możesz opracowywać i tworzyć
logiczne rozwiązania pojedynczych sytuacji. W jaki sposób bohater
zszedł z drzewa otoczonego aligatorami i uratował Heroinę, która
znajdowała się w płonącej łodzi pozbawionej wioseł? Nadszedł
czas na wyobrażenie sobie tego. Przed tobą konkretna ilość
problemów do rozwiązania i możesz zrobić to stosunkowo szybko.
Przy pomocy Płatka Śniegu pierwszy, solidny szkielet może powstać
nawet w 150 godzin.
To już
wszystko.Ta metoda naprawdę działa. Skorzystało z niej i korzysta
wielu pisarzy. Może będzie dobra również dla ciebie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz